# Çocukluk idolüm: Matias Emilio Delgado

Bugüne kadar paylaştığım ve paylaşmadığım yazılarımda hep yazılım üzerine yazdım. Bugün ise  hayatımın bir diğer parçası olan futbolla ilgili bir blog yazmaya karar verdim. Bunda da açıkçası ne yazsam diye hiç düşünmedim  çünkü uzun zamandır onu kendi sözlerimle anlatmak istiyordum. Babadan geçen bir Beşiktaşlılıkla, maçları sadece gol nedir bilerek izlediğim zamanlarda top ne zaman Delgado’nun ayağına gelse ekstra heyecanlanırdım. Benim çocukluk idolüm ve futbolu sevmemdeki en büyük etken kendisi.

![Matias Emilio Delgado ](https://www.msxlabs.org/forum/attachments/41855-matias-emilio-delgado-matias-emilio-delgado.jpg)

Futbola River Plate’in altyapısında başlayan Delgado, 2000’de Chacarita Jrs takımıyla ilk profesyonel imzasını attı. Daha sonra 2003 yılında Basel takımına geçiş yaptı ve asıl ününü burada kazandı. Beşiktaş’a gelmeden bir önceki sene yani 2005’te İsviçre’de yılın futbolcusu seçildi. Delgado Beşiktaş’a imza attığı sezon Diego Lugano (7.5m euro) ve Mateja Kezman’dan (7m euro) sonra 5.5m euro bonservis bedeli ile en pahalı üçüncü oyuncu oldu. Bu paranın bedelini de benim için sonuna kadar ödedi. Delgado istatistiksel olarak bugünlerde bir orta saha oyuncusundan çok fazla göremeyeceğimiz  ortalamanın üzerinde gol/asist katkısına sahip bir oyuncuydu. Beşiktaş’ta geçirdiği 4 yılda 116 resmi maçta 27 gol 21 asistlik katkı sundu. Beşiktaş’tan sonra kariyeri; Abu Dabi’de Al-Jazirayla 3 yıl, daha sonra Basel’de 4 yıl oynadıktan sonra 2017’de sonlandı.

Bu kadar istatistik verdikten sonra biraz da onun bendeki etkisinden bahsetmek istiyorum. Aslında istatistik vermemin sebebi bu gol-asist katkısıyla ve oynadığı futbolla underrated kalmış oyunculardan biri olarak görmem. Onu izlemeye başladığım ilk yıllar çocukluk zamanlarımdı. Futboldan oyun olarak anlamadığım dönemlerde benim için dünyada tek oyuncu vardı o da Delgadoydu. Bir çocuğun hayatını etkileyebilecek tarza sahip eşi benzeri çok olmayan bir oyuncuydu. Sokakta top oynarken help Delgado diye bağırırdım. Onun gibi topa vurmaya onun gibi koşmaya çalışıyordum. Sahadaki koşuşu, yürüyüşü, hırsı, o topun arkasına geçtiğinde büyük gözleriyle topa bakıp ardından küçük bir kaleye bakıp vurmaya yönelmesi… Bunlar hâla aynı net bir şekilde gözümde canlanıyor. Benim net olarak hatırladığım ilk şampiyonluğun da mimarlarından bir tanesiydi. Bana futbol ikonu sorulsa kendi sevdamdan dolayı benim için Ronaldo ve Messi’den önce gelir.

Benim için çok özel bir ismi kendi hayatımdaki etkisine dayanarak biraz anı biraz biyografik şekilde yazmaya çalıştım. Bu özel isme ise son sözlerimi aşağıya bırakıyorum :)

Sevdan bir ateş

Oldu bende

Gönlüm bir deli

Coştu sende



Onu izlemeye başladığım ilk yıllar çocukluk zamanlarımdı. Futboldan oyun olarak anlamadığım dönemlerde benim için dünyada tek oyuncu vardı o da Delgadoydu. Bir çocuğun hayatını etkileyebilecek tarza sahip eşi benzeri çok olmayan bir oyuncuydu. 

Çocukluk idolüm: Matias Emilio Delgado

# Javascript Async-Await nedir ?

Async-await, Promise yapısını daha basitleştirmek ve o uzun uzadıya giden “then”li yapıyı daha okunur hale getirmek için ortaya çıkmıştır. Javascriptte Promise yapısı bir işlemin tamamlanmasını beklemek için kullanılır ve böylelikle Promise olarak tanımlanan fonksiyon bitmeden diğer işlemlere geçilmez.

Async olarak tanımlanan her fonksiyon bir Promise döndürür ve Promise işleminin sonucuna “then()” kullanarak ulaşabilir. Tam bu esnada ise await devreye girer ve bizi o “then”den kurtarır. Await yapılan işlemi resolve olana kadar bekletir ve sonuç olarak bir Promise döndürmez.

```
const f = async ()=> {
    return 1
}

f() //Promise
f().then(alert); // 1
```

Aşağıda 1. örnekteki gibi bir data çekme fonksiyonuna async vererek o işlemin bir Promise işlemi olduğunu belirtir ve await ile birlikte de o Promise işlemini resolve olmuş şekilde alabiliriz. Async-await bizi 2. örnekteki gibi uzun bir fetch işleminden kurtararak okunabilirliği daha kolay hale getirir.

```
I-) async function getData() {
    // read our JSON
    let response = await fetch('/bla/bla/user.json');
    let user = await response.json();

  }

II-)  fetch('/bla/bla/user.json')
        .then(response => response.json() )
        .then(user => console.log(user));
```

***

##### Kaynak : https://javascript.info/

Async-await, Promise yapısını daha basitleştirmek ve o uzun uzadıya giden “then”li yapıyı daha okunur hale getirmek için ortaya çıkmıştır.

Javascript Async-Await nedir?

# React’ta elementler nasıl renderlanır ?

Elementler React’ta en küçük yapı birimleridir. Bu elementler React DOM tarafından yönetilir ve React DOM gereken yerlerde DOM güncellemesini yapar.

```
<div id="root"></div> /* HTML dosyasında böyle bir div olduğunu varsayalım.*/

const root = ReactDOM.createRoot(
  document.getElementById('root')
);
const element = <h1>Hello, world</h1>;
root.render(element);
```

React genellikle tek bir root (kök) düğümü içerisinde konumlanır. Bir react elementini render edip DOM’a göndermek için öncelikle ReactDOM tarafından HTML dosyasında bulunan div gibi bir tag’e ReactDOM.createRoot() komutu ile ulaşılır. Daha sonra render etmek istenilen element root.render() şeklinde ReactDOM tarafından DOM’a gönderilir.

React elementleri render edildikten sonra immutable(değişmez) olduğundan dolayı render metodu tekrar çağırılmadan değişmez. Eğer o elementi değiştirmek istiyorsak render methodu ile tekrar çağırmamız gerekir. Birçok React uygulamalarında render methodu sadece bir kez çağırılır ve sonraki kodlar React’ın içinde bulundurduğu bileşenlerle idare edilir.

```
const root = ReactDOM.createRoot(
  document.getElementById('root')
);

function tick() {
  const element = (
    <div>
      <h1>Hello, world!</h1>
      <h2>It is {new Date().toLocaleTimeString()}.</h2>
    </div>
  );
  root.render(element);
}

setInterval(tick, 1000);
```

![React render](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:572/1*wVhhftfMDqyPWDMOSeSCJA.gif "Kod Çıktısı")

React’ı hızlı yapan en büyük sebeplerden biri DOM’da sadece içeriği değiştirilen elementleri güncellemesidir. React DOM bunu, elementleri oluşturulan bir önceki versiyonla karşılaştırıp gerekli olanı DOM’a ileterek yapar. Yukarıdaki kod ve çıktısına baktığımızda karşılaştırmada değiştirilen tek element saat kısmı olduğu için DOM’da sadece saat kısmını günceller.

***

##### Kaynak : https://reactjs.org

Elementler React’ta en küçük yapı birimleridir. Bu elementler React DOM tarafından yönetilir ve React DOM gereken yerlerde DOM güncellemesini yapar.

React’ta elementler nasıl renderlanır ?

# React, JSX nedir ?

React’ı düşündüğümüz zaman ilk akla gelenlerden biri JSX olur. JSX, React için kod yazımını kolaylaştıran bir yazım biçimidir.

```
const multiply = (firstNumber, secondNumber) => {
 return firstNumber * secondNumber
}

const element = <p> The multiply result is {multiply(2,2)} </p>

const person = { 
firstName: "Enis" , lastName: "Gültekin"
}

const element = <p> My first name is {person.firstName} and last name is {person.lastName}</p>
```

Yukarıdaki örnekteki gibi JSX, elementlerin içine süslü parantezler ( { } ) içerisinde herhangi bir variable yazmamızı veya bir variable’ı farklı şekilde döndüren fonksiyonları yazmamızı sağlar. Bu bize componentlere verilen propsları direkt elementlerin içinde kullanabilmemiz gibi kolaylıklar sağlar.

```
const element = <img src={user.profilePhoto}></img>
```

JSX ayrıca herhangi bir attribute için de kullanılabilir.

```
const element = (
  <h1 className="greeting">
    Hello, world!
  </h1>


const element = React.createElement(
  'h1',
  {className: 'greeting'},
  'Hello, world!'
);
```
JSX, kodları direkt okunamaz ve bunun için bir compilera ihtiyaç duyar. Burada ise devreye Babel girer. Babel JSX kodlarını 2. örnekteki gibi React.createElement() çağrısına dönüştürür. Yukarıdaki iki örnekte aynı işlevi görür. React.createElement() aşağıdaki basitlendirilmiş şekilde verilen objeyi oluşturur ve onu DOM’ a işler. Bu şekilde oluşturulan her objeye “React Elementleri” adı verilir.
```
const element = {
  type: 'h1',
  props: {
    className: 'greeting',
    children: 'Hello, world!'
  }
};
```

***

##### Kaynak: [https://reactjs.org]( https://reactjs.org "React")

React’ı düşündüğümüz zaman ilk akla gelenlerden biri JSX olur. JSX, React için kod yazımını kolaylaştıran bir yazım biçimidir.

React, JSX nedir ?

# MVVM nedir ? Two-way data binding nasıl işler ?

Bir MVVM şablonunda Model, View ve ViewModal bulunur. Şablon da adını bu üçünden alır. Günümüzdeki Angular, Vue, Flutter gibi yazılım geliştirme kitleri MVVM’yi kullanır. Peki bu sistem nedir, nasıl işler ?

MVVM bir diğer yaygın şablon olan MVC’den (Modal-View-Controller) farklı olarak yapısında ModalView bulundurur. ModalView’i anlamak için ise öncelikle Modal ile View’i anlamak gerekir.Modal,business logic ve datanın bulunduğu kısımdır. Veri tabanından veya herhangi bir veri kaynağından gelen verileri bulundurur. Vue’dan örnek vermek gerekirse burada aşağıdaki gibi javascript objeleri tutulur.

```
let data = { text : “Hello!”}
```

View’a ise direkt kullanıcı arayüzü diyebiliriz. Bu ikisi arasındaki bağlantıyı kuran kısım ise ViewModal’dir. ViewModal bir köprü görevi görerek view’ı dinler ve kullanıcı tarafından uygulanan işlemleri gerçekleştirir. Yine Vue frameworkünün çalışma mantığına bakarsak Vue direkt olarak ViewModel’da bulunur ve DOM’u yani view’i dinler. Örneğin bir binding işlemi varsa burada gerçekleşir.

![Vue Workflow](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:1400/format:webp/0*GAyl7WIdDjfKDccg.png "Vue Çalışma Şablonu")

Yukarıdaki Vue yapısı bize binding işleminin iki yönlü (two-way data binding) olmasını sağlar. Binding işlemi, bir objeyi başka bir obje ile bağlamaktır. Yani bir diğeri değiştiğinde diğer objeyi de anlık olarak etkilemesidir. Vue gibi frameworkler çıkmadan önce binding işlemi one-way olarak gerçekleşirdi. One way data binding işlemine örnek olarak bir inputun değeri değiştiğinde onun değeri model kısmında da anlık olarak değişir. Ya da tam tersi ile model kısmında değerin değişmesi ile view’da bulunan inputun değeri de anlık olarak değişir. Bu akış modelden view’a ya da view’dan modele olmak üzere iki tanedir ve one way olduğu zaman akış yönünün belirtildiği şekilde çalışır. Vue gibi yapılar ise değişkeni ViewModel’dan ileterek çift yönlü akışı sağlar. Yani akışın yönünü belirtmeye gerek kalmaz, iki taraftaki değişiklikte anlık olarak bir diğerini etkileyebilir.

![Two Way Data Binding](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:1100/format:webp/0*yyzvOEonvHZh_WEp.png "Two-way Data Binding")


***

##### Kaynak : https://012.vuejs.org


Bir MVVM şablonunda Model, View ve ViewModal bulunur. Şablon da adını bu üçünden alır. Günümüzdeki Angular, Vue, Flutter gibi yazılım geliştirme kitleri MVVM’yi kullanır. Peki bu sistem nedir, nasıl işler ?

MVVM nedir ? Two-way data binding nasıl işler ?

# Kurak Bir Araziden Dünyanın Merkezine: Silikon Vadisi

1885 yılında, San Francisco’nun 40 km güneydoğusunda Stanford adında bir üniversite kuruldu. Bu üniversite, öğrencilerin yaptığı teknolojik çalışmaları hem maddi hem manevi anlamda büyük ölçüde destekleyerek ileride tüm dünya için en önemli yer olacak olan Silikon Vadisi’nin temellerini atıyordu. 1940’lı yıllarda San Jose bölgesinde bulunan çoğu arazinin II. Dünya Savaşı’nın da etkisiyle kullanışsız ya da meyve üretim yeri olmasından dolayı maliyeti düşüktü. Stanford Üniversitesi ise bunu değerlendirmek istedi ve öğrencilerini, kendi şirketlerini kurabilecekleri bu alana yönlendirdi.

![Stanford University](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:1400/format:webp/1*-Be92dNTjqcj2K6l8wmcJg.jpeg "Stanford Üniversitesi")


O dönemlerde girişimlerin büyük bir kısmı birkaç dâhinin bir araya gelmesiyle garajlarda başlıyordu. Örneğin 1939 yılında, William Hewlett ve David Packard adında Stanford’dan mezun olan iki genç Palo Alto’da küçük bir garajda elektronik aletler üretmeye başladı. Daha sonraki 8 yıllık süreçte Disney gibi büyük şirketlere iş yaparak kendilerini kanıtladılar ve Stanford’dan hocaları olan Frederick Terman’ın da büyük katkılarıyla 1947 yılında Silikon Vadisi’nde günümüzde de hala varlığını sürdüren HP adında şirketi kurdular. Bu işe ilk başladıkları garaj, 1989 yılında Silikon Vadisi’nin doğduğu yer olarak tahsis edildi ve 2007 yılında Ulusal Tarihi Yerler listesine girdi.

Vadi’nin ilk şirketlerinden biri olan HP, dünya çapında ürünler sunarak 20. yüzyılın ikinci yarısına IBM ile beraber öncelik etti ve bu bölgenin teknolojinin ana merkezi olmasında büyük bir rol oynadı.


![HP garage](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:1400/format:webp/1*LyvFjJsSX_u_aPnx9-LWdg.jpeg "HP'nin kurulduğu ilk garaj")

William ve David’in hocaları olan Frederick Terman, Stanford Üniversitesi’nin mühendislik bölümünün dekanıydı. Daha sonraları Silikon Vadisi’nin babası olarak anılacak iki isimden birisi olan Terman; William ve David’in yanı sıra Oswald Garrion Villard Jr. , Russel ve Sigurd Varian gibi zeki öğrencilerini kendi şirketlerini kurmaları için cesaretlendirdi ve kişisel olarak yatırım yaparak onları destekledi. Ayrıca Terman, üniversite arazisinin bazı bölümünü Stanford Endüstriyel Parkı’na çevirdi ve Varian Associates, Hewlett-Packard , Eastman Kodak, General Electric gibi şirketler buraya taşınmaya başladı. Bu taşınma Vadi’nin adının duyulmasını sağladı ve ilerleyen süreçlerde yüksek teknoloji firmaları da bu alanda konumlanmaya başladı.

> Frederick Terman daha sonra bu süreç için şunları söyledi “Silikon Vadisi’nde teknik akademisyenler topluluğu oluşturmak için çıktığımızda burada pek bir şey yoktu ve dünyanın geri kalanı çok büyük görünüyordu.Şimdi ise dünyanın geri kalanının büyük bir kısmı burada.”

![Frederick Terman](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:440/format:webp/1*DxbOpmtqKUx9-SKxUr300g.jpeg "Frederick Terman")

Silikon Vadisi’nin diğer bir babası olan William Shockley ise 1956 yılında John Bardeen ve Walter Brattain ile birlikte o dönemin en küçük transistörünü yaptı ve bu başarısıyla Nobel aldı. O yıl Bell Labs’tan ayrılan Shockley, Silikon Vadisi’nde Shockley Semiconductor Laboratory adında bir şirket kurdu. Buradaki ekibiyle birlikte transistör konusunda ilerleme kaydettiler. Ancak bir yıl sonra Shockley’in sekiz arkadaşı onunla bir anlaşmazlık sonrası şirketi bıraktı ve Fairchild adında başka bir şirkete geçtiler. William Shockley daha sonra bu ekibi “Hain Sekizli” olarak adlandırdı. Bu sekizli yeni transistörler geliştirerek modern bilgisayar dönemine geçişte büyük bir rol oynadılar. Bu sekizliden ikisi Robert Noyce ve Gordon Moore 1968 yılında Fairchild şirketinden istifa edip ileride dev bir şirket olacak Intel’i kurdular diğerleri ise ; Nvidia ve AMD gibi şirketlerin kuruluşunda yer aldılar.

![William Shockley](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:1400/format:webp/1*iqcWxQcd1-tkHJHh3Tkzfw.jpeg "William Shockley")

![Traitorous Eight](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:1400/format:webp/1*u5whivrq7FRERGcsBQalVA.jpeg "Hain Sekizli")

Silikon Vadisi’nin 1970’lerdeki gelişiminde ise en büyük rolü Apple; Apple’ın oluşumunundaki en büyük rolü ise Homebrew Computer Club oynadı.

İlk mikrobilgisayarlardan olan Altair’in bir tanıtım kopyası Halkın Bilgisayar Şirketi’ne gelince Gordon French ve Fred Moore Homebrew Computer’ i kurdu. Buranın amacı teknolojiye ve elektroniğe meraklı gençleri bir araya getirmekti. Steve Wozniak yapılan ilk toplantıya davet edildi. Bu toplantıya katılan Wozniak Altair’ i görünce şok geçirdi ve ondan çok etkilendi. O günün gecesi Apple I’ i tasarladı. Apple I’in ilk önizlemesi Homebrew’de verildi. Steve Jobs’un yükselişi de aslında burada bu bilgisayar ile başladı.Daha sonra beraber kurdukları şirket olan Apple, çoğu yeni teknolojinin başını çekti ve dünyanın en büyük risk sermaye şirketlerinin dikkatini Silikon Vadisi’ ne vermesini sağladı.

![Homebrew Computer Club](https://miro.medium.com/v2/resize:fit:870/format:webp/1*ejzsP5PGNnvp9vHK-km9CQ.jpeg)

Vadi’nin önemi daha sonraki yıllarda Google gibi teknolojik firmaların kurulması, Facebook’un merkezini buraya taşımasıyla birlikte önemli ölçüde arttı. Böylelikle Vadi teknolojinin kalbi haline geldi ve dünyanın en önemli bölgelerinden biri oldu.

1885 yılında, San Francisco’nun 40 km güneydoğusunda Stanford adında bir üniversite kuruldu. Bu üniversite, öğrencilerin yaptığı teknolojik çalışmaları hem maddi hem manevi anlamda büyük ölçüde destekleyerek ileride tüm dünya için en önemli yer olacak olan Silikon Vadisi’nin temellerini atıyordu.

Blog

Burayı kişisel not alanım olarak görüyor ve yazılarımı burada paylaşıyorum. Bu yazılarımı aşağıdan okuyabilir ve fikir alışverişi için benimle iletişime geçebilirsiniz.

Çocukluk idolüm: Matias Emilio Delgado

Javascript Async-Await nedir?

React’ta elementler nasıl renderlanır ?

React, JSX nedir ?

MVVM nedir ? Two-way data binding nasıl işler ?

Kurak Bir Araziden Dünyanın Merkezine: Silikon Vadisi